Kỳ XIII: Quỷ Cốc Tử mưu lược toàn thư

Theo Quỷ Cốc Tử, "Phù ngôn" không chỉ là nói trôi chảy hay thuyết phục, mà là khả năng để lời nói phản ánh trung thực bản chất vấn đề, phù hợp chuẩn mực và đi đôi với hành động. Nguyên lý "Lời và việc như hai mảnh phù khế" yêu cầu nhà lãnh đạo biến lời nói thành sức mạnh dẫn dắt, phản ánh chính xác những gì họ nghĩ và làm. Dù được viết trong bối cảnh cổ đại, tinh thần "Phù ngôn" vẫn mang giá trị thời đại đối với những ai đảm trách vai trò lãnh đạo, quản lý hay định hướng tổ chức.

Thiên "Phù ngôn" bàn về cách người đứng đầu giữ vững bền vững cho tổ chức: xử lý công việc minh bạch, cân nhắc thưởng phạt công bằng hợp lý, nắm bắt tình hình và quản lý người dưới phù hợp từng hoàn cảnh, đồng thời luôn phải kiểm chứng hiệu quả của từng nhiệm vụ. Quỷ Cốc Tử nhấn mạnh rằng để đạt được điều đó, người lãnh đạo cần "dùng mắt của thiên hạ để nhìn, dùng tai của thiên hạ để nghe, dùng tâm của thiên hạ để nghĩ"- nghĩa là mở rộng góc nhìn, lắng nghe đa chiều và thấu hiểu lòng người. Khi biết tiếp nhận và dung hòa thông tin từ nhiều nguồn, họ sẽ có nền tảng để đưa ra quyết đoán sáng suốt, củng cố uy tín và tạo sự ổn định trong tập thể.

Một yếu tố quan trọng khác của "Phù ngôn" là tu dưỡng bản thân. Người đứng đầu cần biết điều chỉnh tâm thái. Tâm phải yên tĩnh để nhìn xa, vô tư để phán đoán sáng suốt. Chỉ khi ý chí bình thản, nhà lãnh đạo mới có thể ứng phó hiệu quả trước nguy cơ và biến cố. Một tâm lý vững vàng là nền tảng giúp họ xử lý mọi việc điềm tĩnh, sáng suốt và chính trực.

Người đứng đầu cần quan sát, lắng nghe và đánh giá thông tin một cách tinh tế. Việc tiếp nhận ý kiến từ nhiều phía giúp giúp nhận diện vấn đề rõ ràng và hạn chế sai sót. Ngược lại, bỏ qua góp ý sẽ hạn chế năng lực quản lý, trong khi lắng nghe có chọn lọc giúp nâng cao uy tín. "Phù ngôn" cũng không cổ vũ sự mềm mỏng thái quá hay lời nói chỉ để chiều lòng người khác, mà đề cao sự thẳng thắn, cân nhắc và đúng hoàn cảnh. Khi lời nói xuất phát từ trí tuệ và thiện ý, nó không chỉ truyền đạt mệnh lệnh mà còn tạo niềm tin, sự đồng thuận và khích lệ tinh thần cống hiến.

Kỷ cương trong khen thưởng và xử lý sai sót là yếu tố giữ cho tổ chức vận hành ổn định. Khen thưởng cần dựa trên thực tế, công bằng, minh bạch và giữ chữ tín. Việc nhắc nhở hay xử lý sai phạm phải khách quan, nhằm điều chỉnh hành vi và duy trì trật tự chung. Khi người đứng đầu thực hiện các nguyên tắc này chuẩn mực, uy tín được củng cố và tập thể có thêm động lực làm việc.

"Phù ngôn" cũng đề cao yếu tố "thuận" trong lời nói: thuận lý - lời nói phù hợp đạo lý, chuẩn mực; thuận lòng người - thấu hiểu nhu cầu, cảm xúc và tâm tư của số đông; thuận thời thế - biết bối cảnh để phát lời đúng lúc. Khi hội đủ những yếu tố này, lời nói trở thành công cụ dẫn dắt, kết nối một cách tự nhiên, không tạo áp lực. Đây chính là cảnh giới cao nhất của "Phù ngôn": Lời nói xuất phát từ trí minh và tâm sáng.

Để làm rõ hơn tinh thần của "Phù Ngôn", Quỷ Cốc Tử nhắc đến một nhân vật lịch sử từng nắm trọng trách từ rất sớm, nổi bật bởi tầm nhìn lãnh đạo dựa trên trí tuệ và lòng bao dung. Từ thuở thiếu nhiên, ông phải đối diện nhiều thách thức nhưng luôn quan sát tỉ mỉ, lắng nghe đa chiều và cân nhắc thông tin trước khi ra quyết định. Nhờ vậy, lời nói và hành động của ông hòa hợp đạo lý, thấu hiểu con người và phù hợp hoàn cảnh, phản chiếu rõ thuật "Phù ngôn" mà Quỷ Cốc Tử nhấn mạnh.

Ngày nay, thuật "Phù ngôn" tiếp tục được ứng dụng trong quản trị doanh nghiệp. Nguyên tắc thưởng - phạt minh bạch, công bằng giúp tạo dựng kỷ luật, nâng cao tinh thần làm việc. Việc khen thưởng những cá nhân tiên tiến không chỉ khích lệ sự tiến bộ mà còn thúc đẩy những người còn kém nỗ lực hơn, từ đó toàn tổ chức cùng phát triển. Bên cạnh đó, nguyên lý "tuần danh nhi vi" (phù hợp danh phận) của Quỷ Cốc Tử nhấn mạnh uy tín phải đi đôi với thực chất. Doanh nghiệp cần đảm bảo chất lượng sản phẩm, trung thực trong quảng cáo và minh bạch trong cam kết với khách hàng. Khi danh tiếng doanh nghiệp phản ánh đúng thực tế, khách hàng sẽ tin tưởng.

"Phù ngôn" khép lại trọn vẹn 12 thiên của Quỷ Cốc Tử mưu lược toàn thư: Bài hạp, Phản ứng, Nội kiện, Để hy, Phi kiềm, Ngỗ hợp, Sủy thiên, Ma thiên, Quyền thiên, Mưu thiên, Quyết thiên và Phù ngôn. Mười hai thiên hội tụ những lời truyền dạy của Quỷ Cốc Tử về về quyền thuật, mưu lược, nghệ thuật du thuyết, quan sát, phán đoán và hành mưu - giúp con người hiểu mình, hiểu người và chủ động trong hoạch định hành động.

Tác phẩm được đánh giá là "Trí tuệ kỳ thư" trong bối cảnh đương đại, cung cấp hướng dẫn sâu sắc về đối nhân xử thế, từ cá nhân đến tổ chức. Cổ thư không chỉ luận giải về thuật du thuyết mà còn hội tụ tri thức giúp người đọc lĩnh hội nghệ thuật thương thuyết, xây dựng chiến lược và rèn luyện tư duy mưu lược.

Quỷ Cốc Tử mưu lược toàn thư là bửu bối để thao luyện trí tuệ, cẩm nang cho những ai muốn vận dụng vào thương thuyết, quản lý và dẫn dắt con người trong thời đại biến động. Tuy nhiên, đây mới chỉ là tập hợp tương đối đầy đủ của cấp độ mưu thuật - trí thuật; để phát triển toàn diện, cần tiếp tục rèn luyện lên mức trí đạo - tâm đạo, để có thể thấu hiểu quy luật tự nhiên, nắm bắt tâm lý con người và điều hướng hành vi với trí tuệ, cảm xúc và động lực cao nhất.

"Quỷ Cốc Tử mưu lược toàn thư" là một trong những đầu sách quý được Nhà sáng lập - Chủ tịch Tập đoàn Trung Nguyên Legend Đặng Lê Nguyên Vũ cẩn trọng tuyển chọn trong "Tủ sách Nền Tảng Đổi Đời".

很赞哦!（32）